در حفظ و نگهداري زخم موفق، بهداشت زخم، دبريدمان کافي و مکرر (دبريدمان بيش از حد باعث از دست رفتن نسوج سالم (که در انتها به بهبودي سريعتر زخم کمک مي‌کنند) مي‌شود)، استفاده از پانسمان‌هاي مــخــتلف با در نظر گرفتن رطوبت زخم (Wound moisture)، درمان آنتي بيوتيکي، off loading، کنترل قند خون ضرورت دارد.
مهم اين است که اين اقدامات پيوسته انجام شده و نوع پانسمان روزانه براساس شرايط زخم، انتخاب گردد. علم به روند بهبودي طبيعي زخم، در کنترل بهتر و مطلوب تر زخم و رسيدن به درمان نهايي لازم مي‌باشد (جدول ذيل).
Table. Normal wound healing process
A normal wound healing response (type non closed skin incision) can be divided in different phases
Day 0 Haemostasis * vascular contraction
* platelet aggregation and degranulation
* fibrin formation (thrombus)
Day 0 – 3 Inflammatory phase * vascular exudation
* neutrophil infiltration
* monocyte conversion to macrophage
* matrix enrichment in proteoglycans
Day 3 – 6 Proliferative phase * angiogenesis
* fibroblast infiltration and proliferation
* collagen formation
Day 3 – 15 Remodelling phase * vascular maturation
* fibroblast conversion to fibrocyte
* collagen degradation and formation
در روند حمايت زخم 4 هدف دنبال مي‌شود. بايستي توجه داشت که در انواع موارد زخم، تمام اين اقدامات ضرورت ندارد و اين اقدامات بيشتر در موارد زخم‌هاي مقاوم به درمان يا Problem Wound کاربرد دارند. اگرچه اين نوع نگرش، در تمام انواع زخم مي‌تواند مفيد واقع شود.
1- دور نمودن نسوج نکروز
2- کنترل عفونت
3- حفظ رطوبت متناسب زخم
4- تهويه زخم
1- دور نمودن نسوج نکروز: به‌روش‌هاي مختلف صورت مي‌پذيرد که مي‌تواند شامل آمپوتاسيون تا دبريدمان‌هاي مختلف باشد. اصولاً آمپوتاسيون را نيز مي‌توان به‌نوعي، دبريدمان متصور شد. در دبريدمان زخم از ابتداي يک wound care بايستي به‌دبريدمان‌هاي ماکروسکوپيک و عضوي اقدام نمود و اين عمل را پيوسته و به‌صورت روزانه با دبريدمان‌هاي ضعيف تر و ظريف تر جايگزين نمود تا بستر زخم عاري از هر نوع نسوج نکروزه باشد. نسوج نکروزه مي‌توانند ماده‌ي غذايي جهت رشد ميکروب‌ها باشند و هم آنکه محيط لازم فيزيکي جهت سکونت ميکروب‌ها را فراهم کنند. در دبريدمان نسوج نکروزه به‌ترتيب از روش‌هاي ذيل استفاده مي‌گردد:
الف: آمپوتاسيون: در شرايطي انجام مي‌گردد که کل آن عضو را نتوان به‌دلايلي همچون نکروز کامل يا عدم توان در پوشش آن به‌عمل آورد. از آن جمله است انگشتان نکروز شده يا حتي پيشرفتگي نکروزه‌ي متاتارس و غيره.
ب: دبريدمان جراحي: با استفاده از ابزار جراحي به‌صورت بزرگ انجام مي‌شود مانند استفاده از بيستوري يا متز و غيره که در اين حالت نسوج نکروز اطراف زخم و بستر آن پاکسازي شده و از پيشرفت عفونت جلوگيري مي‌شود.
ج: دبريدمان شيميايي: که استفاده از مواد شيميايي مثل انواع ژل‌هاي دبريد جهت برداشت ظريف تر نسوج نکروز مي‌باشد. مسلماً تعويض پانسمان روزانه از ليز نسوج سالم جلوگيري نموده ضمن آنکه تهويه زخم را نيز باعث مي‌شود.
د: دبريدمان بيولوژيک: استفاده از لارو حشرات جهت بلع و هضم نسوج نکروتيک بستر زخم مي‌باشد که بعداً لاروها به‌راحتي با شست و شوي زخم پاکسازي مي‌شوند. در استفاده از دبريدمان بيولوژيک و لارو بايستي پانسمان روزانه مدنظر باشد زيرا مشاهده شده است که لاروها پس از هجوم به‌نسوج نکروتيک به‌سراغ بافت‌هاي سالم رفته‌اند.
ه: Jet Water يا Versa Jet: استفاده از پاشش بسيار سريع آب به بستر زخم جهت کنده شدن نسوج نکروز مي‌باشد که بلافاصله هر دو آب و نسوج نکروزه ساکشن مي‌گردد. اين عمل با قلم مخصوص صورت مي‌پذيرد بطوريکه فقط تميز شدن بستر زخم قابل مشاهده است.
و: گاز: شايد قديمي‌ترين روش دبريدمان زخم، گاز باشد که به‌وسيله‌ي مالش لطيف گاز به بستر زخم صورت پذيرفته و لايه‌ي نازکي از کف زخم دبريدمان مي‌گردد.
در تمام مراحل دبريدمان زخم، از روش‌هاي خشن تا روش‌هاي ظريف مثل گاز، بايستي دقت نمود تا نسوج سالم به هيچ وجه از زخم خارج نشوند چرا که در بهبودي آينده‌ي زخم اثر مستقيم دارد.
2- کنترل عفونت: در کنترل عفونت زخم از دو روش موضعي و سيستميک استفاده مي‌شود. معمولاً زخم‌هايي که به‌عنوان Problem Wound نامبرده مي‌شوند زخم‌هايي هستند که پس از دو هفته درمان‌هاي معمول علائم بهبودي در آنها مشاهده نشده است و اينان به آنتي بيوتيک‌هاي معمولي مقاوم بوده و بايستي از آنتي بيوتيک‌هاي وريدي و قويتر استفاده گردد. اگر بيماري زمينه اي مثل ديابت هم وجود داشته باشد با توجه به عدم خونرساني مناسب به زخم، عفونتهاي مقاوم بي هوازي نيز بيشتر گريبانگير بيمار بوده و اين مهم را دو چندان مي‌کند. در برخورد سيستميک با عفونتهاي زخم مقاوم بايستي با انجام کشت ميکروبي و آنتي بيوگرام اقدام به درمان آنتي بيوتيکي نمود اگرچه درمان نهايي بايستي شامل هر دو ميکروبهاي گرام منفي و گرام مثبت باشد.
در کنترل عفونت موضعي در کنار خارج کردن نسوج نکروزه، استفاده از ترکيبات نقره ضرورت مي‌يابد. اين ترکيبات اگرچه مي‌توانند رشد ميکروب‌ها را به تأخير بيندازند و بالطبع نکروز بافتي و بروز ترشحات چرکي را کند کنند اما مانعي در جهت ايجاد بافت‌هاي پرکننده‌ي زخم (Granulation Tissue) به‌حساب مي‌آيند و لذا در مراحل پس از کنترل عفونت از روش‌هاي ديگر پانسمان زخم استفاده مي‌گردد. انواع پمادهاي آنتي بيوتيکي در زخم‌هاي مقاوم کارآيي ندارند زيرا مانع از رسيدن اکسيژن به بستر زخم شده و مي‌توانند کنترل عفونت زخم را دچار خدشه نمايند.
3- حفظ رطوبت زخم: شايد يکي از مهم ترين اهدافي که مي‌تواند زخم را به بهبودي برساند، حفظ رطوبت زخم مي‌باشد. رطوبت طبيعي زخم حاصل خروج مايع بين سلولي به بستر زخم مي‌باشد که به دلايل فيزيولوژيک، مملو از فاکتورهاي رشدي مي‌باشد که مي‌توانند منجر به بهبودي زخم گردند. بنابراين ،اين رطوبت بسيار مفيد مي‌باشد ضمن آنکه مانع از خشک شدن بستر زخم و بالطبع آن، فشار بر شبکه کاپيلري و نرسيدن خون به بستر زخم شده و عدم بهبودي را باعث گردد. اما اين رطوبت زخم اگر بيش از نياز زخم باشد، مي‌تواند به‌عنوان يک محيط کشت عمل نموده و محل مناسبي براي رشد ميکروب‌ها و مقاومت در از بين رفتن آنها بشود، بنابراين لازم است در صورت بالا بودن ترشحات زخم، پانسمان‌هاي مکرر انجام شده و در صورت پايين بودن ترشحات زخم از انواع پانسمان‌هاي مرطوب کننده استفاده شود.
4- تهويه زخم: تهويه‌ي زخم از اساسي ترين اقداماتي است که در يک روند بهبودي زخم به آن بايد تأکيد نمود. چرا که بدون تهويه‌ي زخم محيط مناسبي براي رشد ميکروبهاي بي هوازي به‌وجود مي‌آيد که کنترل اين نوع عفونت بسيار مشکل مي‌باشد. به‌همين منظور لازم است که از پانسمان به‌صورت بسيار ضخيم با لايه‌هاي فراوان گاز اجتناب نمود و جهت استفاده از چسب، از انواعي که تبادل هوا دارند استفاده شود. در موارديکه ترشحات زخم زياد مي‌باشد و نياز به لايه‌هاي فراوان گاز مي‌باشد بايستي دفعات تعويض پانسمان را افزايش داد. يکي از اهداف استفاده از اکسيژن هايپرباريک، تهويه‌ي زخم از طريق خون مي‌باشد که با بالا بردن PaO2 به حدود تا 20 برابر حالت عادي، نسوج بدن از جمله نسوج داراي زخم، مملو از اکسيژن شده و به‌خوبي از رشد ميکروبهاي بي هوازي جلوگيري نموده و همچنين باعث کنترل آنها مي‌شود.